De wereldwijde AI-race wordt gedomineerd door de Verenigde Staten, met bedrijven als OpenAI en Anthropic lopen ze voorop in de strijd. China doet nu ook mee met DeepSeek dat grote stappen maakt. Beide landen investeren miljarden in kunstmatige intelligentie en bouwen een voorsprong op die steeds moeilijker in te halen is.

Europa loopt achter en dreigt afhankelijk te blijven van buitenlandse technologie. Maar Frankrijk zet nu een grote stap voorwaarts. President Emmanuel Macron heeft een investeringspakket van €109 miljard aangekondigd om Frankrijk als dé AI-hub van Europa te positioneren.

Hoewel dit een belangrijke stap is, blijft de vraag of Frankrijk dit alleen kan dragen. Heeft Europa de wil en samenwerking om echt mee te doen in de AI-race? Of blijft het afhankelijk van Amerikaanse en Chinese technologie? Dit is hét moment voor Europa om te kiezen: achterblijven of concurreren.

De rol van Mistral en het Europese alternatief

Mistral AI is een van de weinige Europese AI-bedrijven die zich kan meten met giganten als OpenAI en DeepSeek. Het Franse bedrijf heeft naam gemaakt door open-weight AI-modellen te ontwikkelen, wat aantrekkelijk is voor bedrijven die meer controle over hun AI-oplossingen willen. Toch blijft het qua prestaties nog achter bij de Amerikaanse en Chinese concurrentie, die veel grotere financiële middelen hebben.

Om AI dichter bij de consument te brengen, lanceerde Mistral Le Chat, een AI-assistent die zowel particulieren als bedrijven kan helpen. In Frankrijk is de app een groot succes en werd het de meest gedownloade iOS-app, mede dankzij steun van president Emmanuel Macron. Hij spoorde Fransen aan om Le Chat te gebruiken in plaats van ChatGPT, als een manier om Europese AI te ondersteunen.

Toch laat de bredere Europese markt Mistral vooralsnog links liggen. In Duitsland staat Le Chat pas op plek 66 in de app-ranglijsten, en in Spanje, Italië en het VK komt de app niet eens in de top 100 voor. Dit onderstreept de uitdaging: Mistral biedt een sterk alternatief, maar heeft nog een lange weg te gaan om internationaal een echte concurrent te worden.

Europa’s structurele tech-zwakte

AI is slechts één onderdeel van een breder probleem: Europa loopt structureel achter op technologisch vlak. Een van de meest opvallende zwaktes is het gebrek aan eigen social media-platformen. Waar de VS domineren met Meta (Facebook, Instagram, WhatsApp) en X (Twitter), en China een grote speler is met TikTok, ontbreekt een Europees alternatief. Dit betekent dat vrijwel alle data, advertentie-inkomsten en digitale invloed naar niet-Europese bedrijven gaan.

Deze afhankelijkheid is problematisch om meerdere redenen. Ten eerste betekent het dat Europese burgers en bedrijven grotendeels overgeleverd zijn aan Amerikaanse en Chinese regelgeving en algoritmes. Ten tweede zijn er privacyrisico’s, aangezien de data van miljoenen Europeanen buiten het continent wordt verwerkt. Daarnaast is er een economisch nadeel: alle advertentie-inkomsten vloeien weg naar buitenlandse techgiganten, terwijl Europese startups nauwelijks een kans krijgen.

President Macron pleit daarom voor minder bureaucratie en snellere regelgeving, zodat Europese techbedrijven kunnen groeien zonder te worden tegengehouden door trage besluitvorming en overmatige regelgeving. Als Europa zijn digitale autonomie wil versterken, zal het nu moeten investeren in eigen technologiebedrijven—niet alleen in AI, maar in het hele digitale ecosysteem.

De geopolitieke factor: waarom dit urgent is

Terwijl Europa nog worstelt met zijn positie in de AI-race, investeren Rusland en China massaal in kunstmatige intelligentie en andere geavanceerde technologieën. Vooral in de defensiesector speelt AI een steeds grotere rol, van autonome wapensystemen tot cyberoorlogsvoering en spionage. De Verenigde Staten en China beschouwen AI als een strategisch wapen en zijn bereid miljarden te investeren om hun technologische voorsprong te behouden.

Europa daarentegen loopt achter. Veel landen hebben geen duidelijke AI-strategie en blijven afhankelijk van Amerikaanse en Chinese technologie. Dit maakt de EU kwetsbaar op meerdere fronten: niet alleen economisch, maar ook op het gebied van nationale veiligheid. Als AI de toekomst bepaalt van defensie, economie en geopolitiek, kan Europa zich simpelweg geen afhankelijkheid veroorloven.

Macron probeert die trend te keren met zijn aangekondigde €109 miljard investering in AI. Maar is dat genoeg? In vergelijking met de $40 miljard die OpenAI mogelijk ophaalt en de miljarden die China uitgeeft aan AI-ontwikkeling, lijkt dit slechts een eerste stap. Om echt mee te tellen, moet Europa niet alleen investeren, maar ook samenwerken en versneld innoveren.

Wat moet Europa nu doen?

Als Europa een serieuze rol wil spelen in de AI-race, moet het snel en collectief handelen. Frankrijk zet nu de eerste stap, maar één land alleen kan dit niet dragen. Er is meer nodig dan Macron’s investeringen: andere EU-landen moeten zich aansluiten en samen een robuust technologisch ecosysteem opbouwen.

Een cruciale stap is dat Europese bedrijven vaker kiezen voor Europese AI-oplossingen, zoals Mistral’s Le Chat, in plaats van blind te vertrouwen op Amerikaanse en Chinese alternatieven. Zolang Europese bedrijven liever OpenAI of DeepSeek gebruiken, blijft de afhankelijkheid bestaan en krijgen Europese initiatieven geen kans om te groeien.

Daarnaast moet Europa zich strategisch focussen op AI, defensie, social media en cloud computing—sectoren waar het nu grotendeels afhankelijk is van buitenlandse spelers. AI en defensie zijn essentieel voor geopolitieke macht, terwijl social media en cloud computing de digitale infrastructuur bepalen.

Europa hoeft niet per se de absolute leider te worden, maar het moet op zijn minst concurreren. Zonder een sterke Europese techsector blijft het continent achter de feiten aanlopen en worden cruciale beslissingen over AI en technologie elders genomen. De tijd om te handelen is nu.

Conclusie: een laatste kans voor Europa?

Europa heeft te lang gewacht met het serieus ontwikkelen van een eigen AI- en techsector. Terwijl de VS en China miljarden investeerden, bleef Europa hangen in bureaucratie en verdeeldheid. Nu probeert Frankrijk, onder leiding van Macron, de trend te keren met een enorme investering van €109 miljard in AI. Maar of dat genoeg is, hangt af van de rest van Europa.

Dit is hét moment waarop de EU moet doorpakken. Zonder een gezamenlijke strategie blijft Europa afhankelijk van buitenlandse technologie en verliest het niet alleen economisch terrein, maar ook op het gebied van veiligheid en geopolitieke invloed.

De komende maanden zijn cruciaal. Wordt Europa een serieuze speler in de AI-race, of blijft het een volger? Macron heeft de eerste zet gedaan, nu is het aan de rest van Europa om te beslissen of ze willen meedoen—of toekijken hoe anderen de toekomst bepalen.

Feedback of een fout gevonden?
We doen ons best om accurate en actuele informatie te leveren. Zie je een fout of heb je een aanvulling? Laat het ons weten. We waarderen je input!